...:: Porady ::...

Zanim przystąpię do opisywania programów garść porad które pozwolą zminimalizować wystąpienie „awarii”:

• Kupując komputer warto zwrócić uwagę na zasilacz. Dobry zasilacz kosztuje więcej niż tania obudowa, ale warto w niego zainwestować nawet jeśli zestaw komputerowy nie jest specjalnie „prądożerny”. Niewłaściwe napięcia podawane przez wadliwie działające zasilacze mogą destabilizować pracę komputera i ujemnie wpływać na żywotność komponentów. Tanie zasilacze przeważnie nie mają dobrych układów zabezpieczających przed przepięciami
  
  
• Często kupując nowy dysk decydujemy się na jego własnoręczny montaż. Pamiętajmy, że sposób mocowania dysku znacznie wpływa na jego żywotność, a tym samym na bezpieczeństwo zachowywanych na nim danych
  
  
• Dysk powinien być umieszczony w obudowie poziomo, etykietą ku górze. Jeśli zdecydujemy się na montaż twardego dysku pionowo, sami skrócimy jego żywotność o 30%. Choć nie jest to dobre rozwiązanie, jest ono dopuszczalne przez producentów dysków twardych. Największym błędem jest zamocowanie dysku odwrotnie (etykietą do dołu). W takiej sytuacji żywotność dysku skraca się dziesięciokrotnie
  
  
• Podział dysku na partycje pomaga ustrzec się przed utratą danych wskutek wystąpienia błędu logicznego. Nie trzymaj strategicznych danych na partycji systemowej (czyli tej, na której zainstalowany jest system operacyjny). Jest ona najbardziej narażona na wszelkiego rodzaju usterki logiczne prowadzące do utraty danych
  
  
• Nie istnieją idealne zabezpieczenia przed utratą danych [...no cóż]. Nawet uchodzące za niezawodne systemy macierzowe dają co najwyżej 99,9% pewności bezpieczeństwa danych. Używając na co dzień zwykłego komputera PC, regularnie zachowuj swoje dane na wydzielonej partycji dysku (rozwiązanie najprostsze choć najmniej bezpieczne), na innych nośnikach (na przykład na drugim dysku). Jeśli możesz, nie zachowuj swoich archiwów na dyskietkach, które charakteryzują się dużą awaryjnością, co w konsekwencji zwiększa prawdopodobieństwo utraty danych. Tanim i łatwo dostępnym nośnikiem do archiwizacji stosunkowo niewielkiej ilości danych jest płyta CD
  
  
• Oprogramowanie antywirusowe chroni nas przed destrukcyjnym działaniem wirusów
  
  
• Najwięksi producenci dysków twardych (Seagate, Western Digital, Maxtor, Samsung) umieszczają w Internecie własne aplikacje pozwalające sprawdzić kondycję naszych „pociech”. Warto co jakiś czas odwiedzić stronę producenta i zainteresować się tymi aplikacjami:
  • Seagate (SeaTools)
  • Western Digital (Data Lifeguard Diagnostic)
  • Maxtor (PowerMax)
  • Samsung (Shdiag oraz Hutil)
• Bądź uważny, korzystając z programów narzędziowych, zwłaszcza takich, które mogą wpłynąć na strukturę plików oraz ważnych obszarów na dysku i przyczynić się do utraty danych
  
  
• Jeśli masz do zarchiwizowania kilka małych, ale bardzo cennych plików (np. pracę magisterską) to poza tradycyjnymi metodami backup'u, możesz wysłać te pliki e-mailem na skrzynkę, z której nie usuwasz poczty lub skorzystać z bezpłatnych przestrzeni dyskowych, oferowanych przez serwery sieciowe takie jak np. www.edysk.pl
  
  
• Regularna defragmentacja pozwala ograniczyć skutki błędów logicznych, które często prowadzą do utraty danych. W przypadku utraty danych z nośnika, na którym przeprowadziliśmy wcześniej operację defragmentacji, łatwiej jest odzyskać dane. W takiej sytuacji zwiększa się skuteczność działania programów służących do samodzielnego odzyskiwania danych. Do poprawnej pracy „defragmentatora” potrzebne jest ok. 15% wolnej przestrzeni dyskowej UWAGA: zasada ta nie dotyczy sytuacji kiedy już utraciłeś dane!
  
  
• Nie wychodź ze swojego systemu, nie zamykając go poprawnie. Wyłączenie komputera przez wyjęcie wtyczki, popularne „zresetowanie” komputera lub naciśnięcie przycisku wyłączającego komputer w czasie pracy systemu może prowadzić do uszkodzenia systemu plików, a co za tym idzie do utraty danych. UWAGA: zasada nie dotyczy sytuacji kiedy to podczas pracy systemu nastąpiła awaria dysku, wtedy należy niezwłocznie wyjąc wtyczkę zasilania
  
  
• Na etykiecie dysku czasami można zobaczyć napisy świadczące o tym, że dysk może wytrzymać wstrząsy np. 250G (250 x przyspieszenie ziemskie). To dużo - dla porównania piloci myśliwców podczas lotu są poddawani przeciążeniu rzędu kilku, góra kilkunastu G. Należy jednak pamiętać, że dotyczy to dysku w stanie spoczynku. W czasie pracy dysk jest dużo bardziej podatny na uszkodzenia spowodowane wstrząsami. Dlatego należy unikać poruszania komputerem gdy jest on włączony. Nie bez znaczenia jest ustawienie komputera w miejscu, w którym nie jest on narażony na przypadkowe kopnięcia i wstrząsy. Dyski wkładane do komputerów przenośnych są mniej podatne na uszkodzenia tego typu ponieważ są mniejsze (średnica talerza wynosi tylko 2.5”) i przeważnie wolniejsze (np. 4200 obr/min, podczas gdy dyski w komputerach stacjonarnych kręcą się z prędkością 5400 lub 7200 obr/min)
  
  
• Kopia bezpieczeństwa (backup) jest najprostszą metodą ochrony swoich danych przed utratą. Musi być jednak przeprowadzana regularnie i w prawidłowy sposób. Zawsze po wykonaniu kopii zapasowej sprawdź, czy jesteś w stanie ją odczytać. Wiele osób tworzy kopie swoich danych, nie sprawdzając, czy w razie potrzeby można ich użyć. Często kopia zawiera błąd, co prowadzi do bezpowrotnej utraty danych. Nigdy nie odtwarzaj kopii danych bezpośrednio na dysk, z którego pochodzą - w przypadku uszkodzenia kopii będziesz miał do dyspozycji uszkodzony dysk i kopię, co daje dwa razy większą szansę na odzyskanie danych
  
  
• Zmiany temperatur nie służą dyskom twardym. Podstawową zasadą w przypadku narażenia komputera na działanie niskich temperatur jest jego nie włączanie do momentu, kiedy jego temperatura będzie równa lub zbliżona do temperatury pokojowej (szczególnie dotyczy to momentów kiedy wybrałeś się w okresie zimowym do kolegi aby skopiować nowe filmy - przed jego podłączeniem odczekaj kilkanaście minut). Układ smarowania dysku twardego jest wrażliwy na różnice temperatur. Włączenie „schłodzonego” komputera w biurze lub mieszkaniu spowoduje skrócenie żywotności twardego dysku lub jego awarię, a stąd już tylko krok do utraty danych
  
  
• Dyski zostały zaprojektowane do pracy w temperaturze zbliżonej do pokojowej. Kiedy komputery pracują w wyższych temperaturach, wzrasta możliwość awarii dysku twardego. Naturalnym objawem pracy dysku twardego jest jego nagrzewanie się. W celu obniżenia temperatury dysku twardego można zastosować wentylator
  
  
• Jeśli kupujesz większą ilość dysków, kup, jeśli to możliwe, identyczne modele i co ważne, o tym samym numerze firmware’u
  
  
• Podczas zalania dysku wodą:
  • nie należy stosować oprogramowania służącego do samodzielnego odzyskiwania danych
  • nie wolno podłączać go do zasilania! Wskutek zalania elektroniki dysku podłączenie zasilania spowoduje dodatkowe problemy: od spalenia elektroniki dysku po całkowite zniszczenie nośnika
  • nie należy osuszać, ani dopuścić do samoistnego wyschnięcia zalanego nośnika danych. Osuszenie i uruchomienie tego elementu może spowodować bezpowrotną utratę zapisanych na nim informacji
  • prawdopodobieństwo utraty informacji wzrasta w przypadku kontaktu nośnika ze słoną lub silnie zabrudzoną wodą
    
    
• Zabrudzone nośniki wymagają natychmiastowego, gruntownego czyszczenia w sterylnych warunkach. Niedokładne oczyszczenie, dopuszczenie do wyschnięcia i uruchomienie zalanego wcześniej nośnika może spowodować bezpowrotną utratę danych. Dlatego nie róbmy tego sami
  
  
• Programów do odzyskiwania nie instaluj na partycji/dysku z której chcesz odzyskać dane
  
  
• Pod żadnym pozorem niczego nie zapisuj na partycji/dysku z której utraciłeś dane (w ten sposób narażasz się na ich nadpisanie a co za tym idzie na ich bezpowrotną utratę)
  
  
• W przypadku utraty danych nie wolno stosować defragmentatora! Jego zadaniem jest scalenie rozrzuconych po dysku części plików tak, aby znajdowały się w kolejnych klastrach dysku. W momencie utraty danych w wyniku uszkodzenia systemu plików, defragmentator uznaje obszary na dysku, na których znajdują się zagubione pliki za wolne i nadpisuje je innymi danymi, uniemożliwiając odzyskanie danych. Dlatego po utracie danych nie stosuj zasady używania defragmentatora!
  
  
• Jeżeli straciłeś dane nie wyłączaj systemu w typowy sposób. Odłącz zasilanie (wyciągnij wtyczkę komputera stacjonarnego lub przytrzymaj dłużej wyłącznik komputera przenośnego). W momencie prawidłowego zamykania systemu komputer zapisuje zmiany, jakie zaszły podczas pracy systemu. Proces ten polega na tworzeniu nowych plików. Kiedy nowe pliki zostają zapisane na miejscu usuniętych, prawdopodobieństwo odzyskania utraconych informacji znacznie się zmniejsza. Dlatego nie stosuj wtedy zasady „zamykaj poprawnie system”. Takie zachowanie zwiększa szanse odzyskania wszystkich utraconych danych. Dodatkowo, jeżeli nastąpiło mechaniczne uszkodzenie dysku twardego, wyłączając niezwłocznie komputer, nie narazisz się np. na rysowanie powierzchni dysku przez uszkodzone głowice
  
  
• Narzędzie ScanDisk w czasie swojej pracy tworzy nowe pliki, które są zapisywane bezpośrednio na nośniku. W przypadku, kiedy straciliśmy ważne pliki i uruchomiliśmy ScanDisk na ich miejsce mogą zostać zapisane tworzone przez program nowe pliki. To zjawisko nazywamy nadpisaniem danych. Nadpisanie danych często uniemożliwia ich odzyskanie, zarówno poprzez stosowanie programów przeznaczonych do odzyskiwania danych, jak i w wyspecjalizowanych laboratoriach...[hmm...chyba, że masz wujka w CIA :) ] Więc nie uruchamiaj ScanDisk’a gdy utraciłeś dane
  
  
• W wypadku komunikatu „no boot device”, usterki fizycznej nie można wykluczyć nawet jeśli dysk jest widziany przez BIOS. Dlatego ważne jest, aby upewnić się w jakim stanie jest nośnik. Do przeprowadzenia diagnozy nośnika możesz wykorzystać np. program DataAdvisor. Jego 30-sto dniową, bezpłatną, w pełni funkcjonalną wersję można pobrać tutaj. Program szybko oceni sprawność fizyczną (mechaniczną) dysku twardego i struktury plików. Jest w stanie rozpoznać problemy, które mogą być przyczynami utraty danych. Jest sam w stanie zainicjować system komputera. Tak więc uruchomi system nawet jeśli on sam nie może. Program potrafi zidentyfikować problemy, a dzięki temu masz czas na zrobienie zapasowej kopii swoich ważnych informacji oraz usunięcie błędów, co pozwoli Ci uniknąć utraty danych w przyszłości.
  
  DataAdvisor działa jedynie w trybie odczytu - nie powoduje więc zagrożenia dla danych.
  
  Dostępne opcje w DataAdvisor to:
  • Quick Functional Test - wykonuje szybki (90 sek.) test funkcjonalności dysku, pozwalający oszacować z 90% prawdopodobieństwem sprawność dysku
  • SMART Status Checz - test ten wykorzystuje mechanizm wykrywania błędów SMART (Self-Monitoring, Analysis and Reporting Technology)
  • Complete Surface Scan - pełny skan powierzchni dysku
  • File Structure Test - test poprawności struktury logicznej partycji (tylko FAT)
  • System Memory Test - test RAMu
  Jeśli diagnoza wykaże, że dysk jest sprawny fizycznie możesz przystąpić do oceny uszkodzeń software'owych. W tym celu należy włączyć komputer korzystając z dyskietki startowej (pod warunkiem, że partycja jest sformatowana w FAT, a nie w NTFS), a po uruchomieniu DOS’a przejdź na dysk C i wydaj komendę dir. Jeśli pojawią się poprawne nazwy plików i katalogów to przyczyną dla której komputer nie startuje może być uszkodzenie sektora startowego, które można naprawić wpisując komendę fdisk /mbr Jeśli pliki nie są widoczne lub ich nazwy są niepoprawne, dane możesz próbować odzyskać korzystając z narzędzi do odzysku danych
  
  
• Zdjęcie obudowy dysku twardego w pomieszczeniach, które nie są do tego przystosowane grozi bezpowrotną utratą danych lub drastycznym zmniejszeniem żywotności naszego nośnika (nawet stukrotnym!). Dyski twarde produkowane są w warunkach laboratoryjnych (sterylnych). Pojedynczy pyłek kurzu może mieć szerokość równą kilku lub kilkudziesięciu ścieżkom dysku, na których zapisane są nasze dane. Na każdej ścieżce może być zapisanych kilka plików. Wyobraźmy sobie więc straty, jakie może spowodować kurz dostający się do wnętrza dysku twardego

Zagubiona sesja na CD / DVD

Dzięki temu, że płytę CD-R/DVD-R(+R) możemy zapisać tylko raz, nie ma możliwości nadpisania na niej danych. Czasami jednak możemy stracić do nich dostęp dogrywając drugą sesję w taki sposób, że pliki z pierwszej przestają być widoczne. W takiej sytuacji najlepiej użyć oprogramowania, które będzie pozwalało na dostęp do wszystkich sesji. Jednym z takich programów, bardzo wygodnym w użyciu, jest ISO Buster. Pozwoli on na wybranie dowolnej sesji i „wydobycie” plików w niej nagranych.

Zachęcam do przeczytania artykułu autorstwa Bartka Danowskiego, w którym opisany jest powyższy problem oraz zapraszam na Forum gdzie było dużo tego typu tematów poświęconych odzyskiwaniu tak nadpisanych sesji :)

Objawy zbliżającej się awarii dysku twardego

Wymienione poniżej objawy mogą zapowiadać awarię dysku twardego, a w konsekwencji utratę zapisanych na nim informacji. W przypadku wystąpienia przynajmniej jednego z objawów uszkodzenia wypadałoby utworzyć kopię zapasową danych zapisanych na dysku.

• dysk pracuje wolniej
• dysk wydaje nietypowe hałasy, np przenikliwe świstanie lub dźwięki przypominające mielenie, skrzypienie lub stukanie
• często pojawiające się błędy zapisu i odczytu danych. ScanDisk uruchamia się przed uruchomieniem Windows w trybie skanowania powierzchni dysku (pomimo tego, że system został wyłączony poprawnie)